ABD’nin, Türkiye’ye yapılacak F-16 uçağı ve yükseltme kitleri alımına karşı denge unsuru olarak 40’a kadar F-35 savaş uçağının Yunanistan’a satışına onay vermesi, Ege’deki güçler dengesine ilişkin tartışmayı yeniden alevlendiriyor.
Kathimerini, bazı önemli silah sistemlerindeki (savaş uçakları, insansız hava araçları (İHA), fırkateynler ve denizaltılar) Yunan-Türk güç dengesini şu anda mevcut haliyle ve Savunma Bakanlığı’nın mevcut kararıyla belirlenen 2030 yılındaki tahmini haliyle sunuyor. Yunan Silahlı Kuvvetlerinin bazı orta vadeli hedeflerine ulaşmasında sivil liderliğin bir dönüm noktası olması.
Savaşçılar
Sunduğumuz veriler belirli belirli eğilimleri ayırt etmemizi sağlıyor. Öncelikle Yunan Hava Kuvvetleri, Türkiye’nin (THK) birkaç adım ilerisinde görünüyor. Yunanistan Hava Kuvvetleri halihazırda modern Fransız yapımı Rafales’e sahip ve 83 F-16’nın Viper konfigürasyonuna modernizasyonu tatmin edici bir hızla ilerliyor. Ve ilk F-35’in muhtemelen 2030 yılına kadar Andravida Hava Üssü’ne varması bekleniyor.
Bununla birlikte, F-16 yükseltmesiyle ilgili bazı sorunlar da mevcut; elektronik karşı tedbir sistemleri ile radarlar arasında, kağıt üzerinde sistem üreticisi ve Hellenic Aerospace’in (EAV) çözmeyi taahhüt ettiği bir uyumluluk sorunu var.
Günümüzün Türk Hava Kuvvetleri neredeyse tamamen F-16’lardan (artı bazı eski F-4E Phantom’lardan) oluşuyor ve yaklaşık 900 füzenin yanı sıra yeni uçakların satın alınması ve mevcut uçakların yükseltilmesi için ABD’nin onayını almak istiyordu. Onay, Yunanistan’ın hava gücü teknolojisinde bir adım önde olmasıyla ABD’nin korumak istediği bir tür dengeyi koruyacak.
Dronlar
İHA’lar söz konusu olduğunda güç dengesi tersine döndü ve Türkiye Yunanistan’a karşı açık bir avantaja sahip oldu. Türkiye büyük bir drone ihracatçısı olmayı başardı ve bunu büyük bir ihracat avantajına dönüştürdü. Temsilcilerinin iddialarına göre Türkiye’nin savunma sanayii ihracatı 2023’te 5,5 milyar avroya ulaşırken, aslan payı drone ve ilgili sistemlerden geliyor. Arnavutluk, Polonya ve Ukrayna gibi Avrupa ülkeleri, Azerbaycan, Bangladeş, Etiyopya, Libya, Pakistan, Suudi Arabistan ve Somali gibi Avrupa dışı ülkelerin yanı sıra Sovyet sonrası Orta Asya cumhuriyetlerinin neredeyse tamamı insansız hava araçlarını satın aldı.
Yunanistan bu sektörde çok yavaş ilerliyor. Son zamanlarda Savunma Bakanı Nikos Dendias, uçak parçalarının yanı sıra insansız hava araçlarının üretimini de artırma arzusunu dile getirdi.
EAV’yi yeniden yapılandıran yasa tasarısının yakında sunulması bekleniyor. Yeni bir CEO ve iki önemli yardımcıdan oluşan yeni yönetim, yeniden yapılanmayı uygulayacak.
Yaşlanan filo
Yunanistan’ın kalite avantajına sahip olduğu Donanmada durum daha da zor. Bazılarına göre Yunan Donanması’nın filosu yaşlanmaya devam ediyor ve ülkenin gemi inşa yetenekleri sınırlı veya yetersiz düzeyde gelişiyor. Rakamlar Yunanistan’ın sorunlarını açıkça ortaya koyuyor: Elbette ülke, Fransız yapımı üç fırkateyn ve F-35’lerin satın alınmasına bir “bonus” olarak ABD stoklarından dört kıyı savaş gemisi (LCS) bekliyor. Aynı program, İtalya’nın ABD Donanması için 20 Constellation sınıfı çok görevli fırkateyn inşasına Yunanistan’ın katılımını da öngörüyor. Bu sınıftaki gemiler çok az ülke tarafından satın alınacak. Aynı zamanda Türkiye gemi inşa yeteneklerini önemli ölçüde genişletti. Donanması ilk İstif sınıfı firkateyni teslim etti ve tersaneleri de 2030 yılına kadar üç firkateyni daha teslim edecek. Birim başına 350 milyon Euro’yu aşmayan düşük maliyet de ek bir avantaj.
MİLGEM (“milli gemi”) inşa programı kapsamında Türkiye halihazırda birim maliyeti 150 milyon Euro olan çok sayıda Ada sınıfı korvete sahip. Yunanistan’ın ihtiyaçları ne kadar yüksek olursa olsun, gemi sayısı konusunda rekabet edemeyeceği aşikar hale geliyor; maliyet belirleyici faktördür.
Şu anda Yunanistan yerli gemi inşa endüstrisine yatırım yapmıyor ve Donanmanın bazı durumlarda hiçbir zaman uygulanmayan gemi inşa projeleri için ödeme yapması nedeniyle geçmişteki verimsizlikler devam ediyor. Operasyonel düzeyde Atina aynı zamanda donanma personelinin, subayların ve diğerlerinin ciddi bir göçüyle de uğraşmak zorunda. Hükümet, yalnızca personelin gelirini değil aynı zamanda moralini de artıracak daha iyi maaşlarla durumun 2030 yılına kadar iyileşeceğini umuyor.
Denizaltılar
Yunanistan, Alman yapımı Tip 214 denizaltılarıyla su altında avantajını sürdürüyor ve 2030 yılına kadar iki denizaltı daha yola çıkacak. Türkiye, ilk Tip 214 gemisini teslim ettiği ve 2030 yılına kadar İstanbul tersanelerinde beş tane daha inşa etmeyi hedeflediği için onu yakından takip ediyor. Tip 214’ler son derece etkili, bu da iki ülke arasındaki gerilimin arttığı 2020’de kanıtlandı. Türk araştırma gemisi Oruç Reis’in operasyonları.
Son olarak, Türkiye’nin insansız denizaltı ve su üstü gemileri konusunda da avantajı var; iki tipi de şu anda yapım aşamasında. Yunanistan önümüzdeki yıllarda kendi gemilerini inşa etmeye başlama çabasında.
Kaynak: Ekathimerini
